Park Leśnicki tworzy wspaniałe otoczenie wokół odnowionego zamku. Jest nie tylko miejscem rekreacyjnym i wypoczynkowym, ale również stanowi swoisty szlak komunikacyjny dla wielu gatunków roślin i zwierząt, ponieważ leży w korytarzu ekologicznym rzeki Bystrzycy. Park jest wyjątkową ozdobą Leśnicy, a swój charakter zawdzięcza genialnemu ogrodnikowi, który upiększył niejeden europejski ogród.
Przeczytaj poprzednie artykuły cyklu “Zielone tkanki miejskie”
Genialny ogrodnik
Historia obecnego kształtu parku sięga XIX wieku, kiedy plany tego miejsca stworzył J.P. Lenné – wybitny pruski ogrodnik. Przygodę z ogrodnictwem rozpoczął w 1808 roku w Brühl, pomagając swojemu wujowi. Od 1812 roku jego kariera nabrała tempa – był dyrektorem ogrodów w Koblencji, a następnie podjął pracę w pałacu Schönbrunn w Wiedniu. Po kilku latach przeniósł się do Poczdamu, aby projektować ogrody przy Pałacu Sanssouci. Z czasem został dyrektorem Ogrodów Królewskich i założył Pruskie Towarzystwo Promocji Ogrodnictwa.
Lista projektów Lennégo jest długa i imponująca, do najważniejszych zalicza się zlecony przez Fryderyka Wilhelma III plan zagospodarowania przestrzennego parku Zwierzyniec w Złotowie oraz parku pałacowego. Zaplanował Ogród Klosterberge na brzegu Łaby w Magdeburgu, jak również wspaniały kompleks ogrodów przy pałacach Augustusburg i Falkenlust w Brühl. J.P. Lenné przekształcił ogrody w stylu barokowym na styl angielski, nadając im wyspiarskiej swobody. W województwie lubuskim we wsi Kamień Wielki znajduje się park dworski w stylu krajobrazowym zaprojektowany przez tego wybitnego ogrodnika. Dziś wiele parków i ogrodów, w które ingerował Lenné jest wpisanych na niemiecki Szlak Sztuki Ogrodowej lub lista światowego dziedzictwa UNESCO.
Park Leśnicki wraz z zespołem pałacowym wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych. Park położony jest pomiędzy ulicami Średzką i Marszowicką. Od wschodu granicę wyznacza rzeka Bystrzyca, natomiast od północy sąsiaduje z Lasem Mokrzańskim. Obecnie zajmuje powierzchnię 21 ha.
Zielona historia parku
Pierwsze założenia zamkowego ogrodu powstały w okresie renesansu. W XVIII wieku wzorowany był na ogrodach chińskich a w kształtowaniu powierzchni wykorzystano naturalne ukształtowanie terenu. Charakterystyczny styl zielonego kompleksu w Leśnicy uzyskano poprzez utworzenie kilku stawów z malowniczymi wyspami, a mostki i spacerowa promenada nad rzeką pozwalała w pełni cieszyć się tym urokliwym miejscem.
Kolejny etap w historii leśnickiego zieleńca otworzył na początku XIX wieku wspomniany J.P. Lenné. Wizja królewskiego ogrodnika oparła się na zwrocie w kierunku Bystrzycy i nowym układzie dróg. Lenné zaprojektował również polany krajobrazowe, liczne punkty widokowe czy budowle ogrodowe takie jak altany i domek ogrodnika. Charakter całości wyznaczały liczne stawy i przecinające zieloną przestrzeń kanały. Z kolei drzewostan projektant oparł miedzy innymi na dębach, tulipanowcach, choinkach kanadyjskich i sosnach.
Kolejne zmiany przyniósł przełom XIX i XX wieku. Zlikwidowano wtedy fosę, lecz powstały zagajniki grabowo-jesionowe i dębowe. Park wzbogacił się również o polany otoczone grupami krzewów takimi jak tawlina jarzębolistna czy śnieguliczka.
Po drugiej wojnie światowej park jak i jego mała architektura wymagał renowacji. Systematycznie przestrzeń porządkowano aby ponownie mogła spełniać swoją funkcję. Pod koniec XX wieku, dzięki projektowi Haliny Krajewskiej leśnicki ogród swoją formą ponownie nawiązał do planów genialnego J.P. Lenné z 1836 roku. O historii tego niezwykłego miejsca nie pozwala zapomnieć grupa kilku pomników przyrody, które wciąż możemy podziwiać.
Leśnicki park odzyskuje również dawne życie dzięki, przybywającym z roku na rok, imprezom plenerowym. Jedną z nich jest Jarmark Jadwiżański, który klimatem nawiązuje do czasów średniowiecza. Z kolei bardziej romantycznym wydarzeniem jest Leśnicka Noc Świętojańska. To impreza w formie rodzinnego pikniku, który odbywa się w najbliższym otoczeniu Zamku: na tarasach, w amfiteatrze i oczywiście w pobliskim parku.
Zamek Leśnicki
Opowiadając o parku leśnickim nie sposób pominąć samego zamku. Źródła historyczne już od XII wieku opisują to miejsce jako siedzibę książęcą. Podobnie było w kolejnych stuleciach, kiedy bywali tutaj m.in. Henryk Brodaty z żoną Jadwigą (św. Jadwiga Śląska) czy Henryk Pobożny. W 1335 po śmierci ostatniego przedstawiciela dynastii Piastów wrocławskich, Henryka VI, dobra leśnickie przeszły w posiadanie Korony Czeskiej. Kilka lat później, król Czech Jan Luksemburski sprzedał Leśnicę wraz z dworem mieszczaninowi wrocławskiemu de Reste. To zapoczątkowało dość długą sagę, w której zamek stosunkowo często zmieniał właścicieli.
Ciekawszy okres dla Leśnicy nastąpił kiedy w XVII wieku kupił ją starosta śląski, Horatius von Forno. Zamek należał do rodziny von Frono do początków XVIII wieku. W 1733 roku budowla przeszła w posiadanie wrocławskiego zakonu Krzyżowców z czerwoną gwiazdą. Wówczas zamek został przebudowany w stylu barkowym. Pamiątką tamtych czasów jest pomnik Jana Nepomucena i Matki Boskiej, które do dziś są charakterystycznym elementem leśnickiego krajobrazu.
Ostatnim zarządcą i właścicielem zamku był baron Ludolf von Weltheim-Lottum, którego herb można do dziś podziwiać nad głównym wejściem do budowli. W czasie II wojny światowej pałac szczeliwie nie uległ zniszczeniu. Po wojnie przez wiele lat zamek był systematycznie odnawiany. Obecnie ma tu siedzibę prężnie działające Centrum Kultury Zamek.
Duchy z zamku
Ponoć prawdziwy zamek musi mieć również swojego ducha. Nie inaczej jest w przypadku Leśnicy. W XVII wieku właścicielami posiadłości była wspomniana już, pochodząca z Czech, rodzina hrabiów von Frono. Jeden z przedstawicieli rodu – Horacy von Frono – zapisał swoją czarną kartę w historii leśnickiej posiadłości. Źródła opisują go jako człowieka wyjątkowo okrutnego, który został zapamiętany jako oprawca swoich poddanych i służby. Czarna legenda sadystycznego hrabiego sprawiła, że jego śmierć została przyjęta z ulgą przez otoczenie. Jednak spokój dawnych poddanych nie trwał długo, gdyż na zamek miał wrócić równie okrutny duch hrabiego. Ponoć straszył i nękał gości zamku jeszcze przez wiele lat. Trwało to dopóki z posiadłości nie usunięto jego portretu, wówczas zapanował długo wyczekiwany spokój.
Leśnicki azyl
Park Leśnicki jest świetnym miejscem do pikników, spotkań rekreacyjnych i małych wypraw rowerowych. Wzdłuż Bystrzycy nie ma zbyt wielu ścieżek rowerowych ale pobliskie drogi poprowadzą nas w kierunku wałów nad Bystrzycą, dalej do Praczy Odrzańskich i drogi wzdłuż Odry np. w kierunku Lasu Pilczyckiego. Sama Leśnica spełnia również rolę niewielkiego podmiejskiego azylu, pozostając jednak integralną częścią Wrocławia. Osiedle, mimo silnie urbanizującej się okolicy, zachowało swój charakter niewielkiego miasteczka, zbudowanego wokół zamku i zespołu parkowego.
