Wrocławscy aktywiści od kilku lat walczą, by dom handlowy Solpol został wpisany do rejestru zabytków. Dolnośląski konserwator zabytków obecnie rozpatruje ponowny wniosek w tej sprawie.
O pomyśle wpisania domu handlowego Solpol przy ulicy Świdnickiej do rejestru zabytków głośno zrobiło się w 2015 roku. Wówczas z takim wnioskiem do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zwróciło się Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia oraz Fundacja Transformator.
Wtedy jednak się nie udało. Wojewódzka konserwator zabytków Barbara Nowak-Obelinda odmówiła wpisania Solpolu do rejestru. Aktywiści nie złożyli jednak broni i odwołali się od tej decyzji.
– Po naszym odwołaniu do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalna Konserwatorka Zabytków nakazała DWKZ ponowne wszczęcie postępowania w sprawie wpisania Solpolu do rejestru zabytków. Uważamy, że Solpol jest wartym ochrony obiektem historycznego trendu w architekturze postmodernistycznej – podkreślają przedstawiciele Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia.
„Solpol jednym z najlepszych budynków III RP”
Ponowny, liczący ponad 40 stron wniosek został uzupełniony m.in. o dodatkowe dowody i opinie eksperckie. Aktualnie jest rozpatrywany przez dolnośląskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
– Solpol to symbol lat 90. we Wrocławiu. Jako „pierworodny syn” ponowoczesnej architektury tamtych czasów niemal od samego początku wzbudzał kontrowersje wśród mieszkańców. Od kilku lat w debacie publicznej pojawia się pomysł wyburzenia tego budynku, do czego przygotowuje się też jego właściciel. Dyskusja, która rozgorzała wokół Solpolu, jest o tyle niepokojąca, że opiera się wyłączenie na emocjonalnym podejściu do architektury. Jednakże, gdy przypatrzeć się Solpolowi z naukowego punktu widzenia, wyłania się obraz obiektu zasługującego nie tylko na uwagę, ale również – przez swoją ponadprzeciętność – na zachowanie dla potomnych jako zabytku chronionego prawem. Solpol należy do tych obiektów, których – cytując Michała T. Witwickiego – zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową – czytamy we wniosku aktywistów.
Jak tłumaczą, stosunkowo młody wiek budynku (powstał w 1993 roku) nie może stanowić przeciwwskazania do wpisania go do rejestru zabytków.
– Tym bardziej, że opisywany dom towarowy zbudowano już w minionej, z perspektywy czasów obecnych, epoce. Za zabytek uznany być może bowiem każdy obiekt, niezależnie od daty powstania, które spełnia odpowiednie kryteria artystyczne, historyczne lub naukowe. W naszym mniemaniu Solpol jest bez wątpliwości takim obiektem – podkreśla TUMW.
Aktywiści przypominają również, że wartość artystyczna Solpolu, będąca od jego powstania przedmiotem ożywionej debaty, w ostatnich latach staje się coraz szerzej uznawana w środowisku naukowym.
– Warto podkreślić, że Solpol został uznany za jeden z 25 najlepszych budynków III Rzeczpospolitej przez magazyn „Architektura Murator”, obok takich obiektów jak Centrum Manggha w Krakowie czy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie – wyliczają autorzy wniosku.
Maćków: nie zgadzam się z architekturą Solpolu, ale szanuję jego wartość
Aktywiści do wniosku dołączyli trzy opinie eksperckie, wykonane specjalnie na jego potrzeby. Sporządziły je osoby zawodowo związane z historią sztuki i architekturą: Alicja Gzowska i Lidia Klein, autorki publikacji o polskim postmodernizmie, Agnieszka Dąbrowska, redaktor prowadząca „Architektury – Murator”, najbardziej opiniotwórczego polskiego miesięcznika poświęconego architekturze, a także Zbigniew Maćków, ceniony wrocławski architekt, założyciel wielokrotnie nagradzanego autorskiego biura Maćków Pracownia Projektowa.
Maćków w swojej opinii napisał, że nie ma w historii najnowszej architektury Wrocławia budynku bardziej wartego ochrony niż Solpol.
– Od zawsze podkreślałem, że przekaz filozoficzny i stylistyka, jaką sobą reprezentuje przedmiotowy obiekt, nie zawiera się w nawiasie moich upodobań. I tak bardzo jak się nie zgadzam z architekturą Solpolu, tak bardzo szanuję jego wartość – tłumaczył Zbigniew Maćków.
