Na liście 100 najbogatszych w Polsce znalazło się dziesięć gmin, które znajdują się na obszarze województwa dolnośląskiego. W czołowej setce próżno jednak szukać Wrocławia. Trzecie miejsce na wszystkie 2478 gmin w kraju zajęły za to Kobierzyce. Stolica województwa króluje natomiast w rankingu dolnośląskich powiatów, wyprzedzając Lubin. Podstawą rankingu są dane o dochodach podatkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca, które na początku listopada opublikowało Ministerstwo Finansów.

najbogatsze gminy dolnośląskie 2017

Fot. Pixabay

Najbogatszą gminą w Polsce jest Kleszczów w województwie łódzkim (31 962,75 zł na jednego mieszkańca), najbiedniejszą – Przytuły na Podlasiu (390,29 zł). Wśród czołowych gmin z największymi dochodami znaleźli się przedstawiciele Dolnego Śląska. Trzecią lokatę zdobyły Kobierzyce, piątą – Jerzmanowa pod Głogowem, siódme – Polkowice. Wrocław znalazł się dopiero na 145. miejscu i miał niższe wskaźniki niż miejscowości leżące na jego obrzeżach – Radwanice, Siechnice i Kąty Wrocławskie.

Poznaliśmy również ranking najbogatszych powiatów. W tej kategorii Wrocław zajął 8. miejsce w kraju. Spośród największych polskich miast wyżej był tylko lider z Warszawy oraz Poznań. Tuż za plecami stolicy Dolnego Śląska znalazły się z kolei Kraków i Katowice.

Ministerstwo Finansów przygotowało dwa odrębne zestawienia, obejmujące 2478 gmin oraz 380 powiatów.  Kryterium klasyfikacji stanowiły dochody podatkowe jednostek samorządu za 2016 rok w przeliczeniu na jednego mieszkańca (według informacji znanych 30 czerwca 2017 r.).

Wskaźnik wiele mówi o zamożności danej gminy i jej mieszkańców. W 2018 roku udział gmin we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) zamieszkałych na ich obszarze wyniesie 37,98 proc., w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) – 6,71 proc. Ponadto pod uwagę były brane przychody z podatku od nieruchomości (czerpane m.in. dzięki lokalizacji dużych zakładów przemysłowych i usługowych) oraz różnych opłat, między innymi eksploatacyjnych.

Najbogatsze gminy w Polsce i na Dolnym Śląsku

Zdecydowanym i spodziewanym rekordzistą jest Kleszczów koło Bełchatowa. Dochody podatkowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca sięgają blisko 32 tys. zł. Wytłumaczeniem tego faktu jest lokalizacja na terenie tej gminy Kopalni Węgla Brunatnego oraz Elektrowni Bełchatów – największej opalanej węglem brunatnym w Europie. Stąd wpływy podatkowe gminy Kleszczów są prawie 4 razy wyższe niż drugiej w rankingu Rząśni (woj. łódzkie) oraz 81 razy większe niż miejscowości Przytuły na Podlasiu, które znalazły się na szarym końcu najbiedniejszych.

Najwyżej notowaną gminą z Dolnego Śląska są Kobierzyce z wynikiem 5808,52 zł per capita. W czołowej dziesiątce jest też Jerzmanowa (5753,53 zł) i Polkowice (5593,17 zł). Do czołowej trzydziestki zmieściły się Bogatynia i Rudna. Te gminy zawdzięczają swoją zasobność oczywiście kopalniom i gigantycznym wpływom z podatku od nieruchomości. Niedaleko, bo na 34. miejscu znalazł się Lubin – siedziba spółki KGHM Polska Miedź.

Zaskoczeniem może być wysoka, bo 65. w kraju, pozycja Legnickiego Pola. Żadnego cienia przypadku nie ma w tym, że wysoko sklasyfikowane zostały miejscowości położone pod Wrocławiem – Radwanice (40. miejsce), Siechnice (60) i Kąty Wrocławskie (72). Rozwijają się w szybkim tempie i notują jeden z największych procentowych przyrostów ludności w Polsce.

Dopiero za ich plecami znalazł się Wrocław z wskaźnikiem 2266,15 zł na jednego mieszkańca. Populacja Wrocławia ustabilizowała się, mieszka u nas obecnie około 638 tys. osób, a więc nieznacznie więcej niż przed rokiem.

Wpływy z podatków i opłat oraz udziały w podatkach PIT i CIT tworzą znaczącą część dochodów samorządów, ale nie są to wszystkie pieniądze, które zasilają ich budżet. Gminy czerpią dochody także ze sprzedaży majątku, subwencji ogólnej, dotacji celowych z budżetu państwa, a także pozyskanych środków unijnych.

Łączną sumę takich dochodów oblicza Główny Urząd Statystyczny. Zmiana metody nie przynosi rewolucyjnych zmian w zestawieniu najbogatszych. Według najświeższych danych za 2016 rok liderem pozostaje Kleszczów (dochody wynoszą 47,7 tys. zł na jednego mieszkańca), a na kolejnych miejscach jest Rewal w woj. zachodniopomorskim (szósty według danych Ministerstwa Finansów), Krynica Morska w woj. pomorskim (dwudziesta piata) i Rząśnia (druga).

Najbiedniejsze gminy w Polsce i na Dolnym Śląsku

Dane Ministerstwa Finansów pozwalają wysnuć wniosek, że w ostatnich czterech latach poziom zamożności rośnie także w najbiedniejszych rejonach kraju. W 2012 roku można było się doliczyć 64 gmin, które nie przekraczały dochodów 500 zł na osobę – w 2016 roku było ich tylko 9.

Najmniej zasobną jednostką okazały się Przytuły na Podlasiu, gdzie podatki przyniosły dochód 390,29 zł na głowę mieszkańca. Wśród gmin o najniższych wpływach podatkowych znalazły się również: Potok Górny w woj. lubelskim (417,18 zł), Turośl w woj. podlaskim (453,88 zł) oraz Rościszewo w woj. mazowieckim (463,32 zł).

Na ostatnim miejscu na Dolnym Śląsku znalazł się Lubomierz położony koło Gryfowa Śląskiego. Smucić może przypadek trzeciej od końca Głuszycy pod Wałbrzychem, która przecież należała kiedyś do silnego ośrodka przemysłowego odzieżowego i po wojnie ściągała setki pracowników z różnych rejonów kraju.

Ranking gmin w Polsce [pełna lista]

Najbogatsze powiaty w Polsce i na Dolnym Śląsku

W rankingu najzamożniejszych gmin czołowych miejsc wcale nie zajęły największe polskie metropolie. Warszawa znalazła się dopiero na 37. miejscu, Poznań na 92. lokacie. Miasto Wrocław uplasowało się na 145. pozycji.

Wspomniane miasta – jako gminy na prawach powiatu – znalazły się na obu listach Ministerstwa Finansów. W kategorii powiatów Warszawa ma już pierwsze miejsce, a podium dzieli z powiatem piaseczyńskim oraz Sopotem. Poznań jest szósty,  a Wrocław – najbogatszy powiat na Dolnym Śląsku – ósmy. Następne miejsca zajmują Katowice i Kraków. Pozostałe miejsca w pierwszej dziesiątce zajmują powiaty z aglomeracji stolicy – warszawski zachodni, pruszkowski i grodziski.

Pierwsze miejsce wśród powiatów dały Warszawie dochody z podatków w wysokości 625,08 zł na jednego mieszkańca. Są one dużo niższe niż wpływy podatkowe gminy, które sięgały 3 374,24 zł. Do miejskich kas Wrocławia, Wałbrzycha, Legnicy i Jeleniej Góry, czyli czterech dolnośląskich miast na prawach powiatu, także trafia relatywnie kilka razy więcej pieniędzy niż do powiatów wrocławskiego, wałbrzychskiego, legnickiego i jeleniogórskiego.

Skąd ta różnica? Po pierwsze, powiaty mają znacznie mniejszy udział we wpływach z podatków dochodowych niż gminy. W przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych w 2018 roku będzie to 10,25 proc. (w gminach – 37,98 proc.), a podatku od osób prawnych – 1,40 proc. (w gminach – 6,71 proc.). Po drugie, gminy czerpią dochody z podatków i opłat lokalnych, których powiaty są pozbawione, przede wszystkim podatku od nieruchomości.

Województwo dolnośląskie jest podzielone na wspomniane 4 miasta na prawach powiatu oraz 26 powiatów. Pierwsze miejsce przypada Wrocławiowi (375,99 zł na jedną osobę), drugie – powiatowi lubińskiemu (347,92 zł), a trzecie – powiatowi wrocławskiemu (339,20 zł). Kolejne lokaty zajęły powiat polkowicki, głogowski i miasto Legnica.

Ostatnim 380. powiatem w Polsce pod względem wysokości kwot dochodów jest powiat kazimierski w województwie świętokrzyskim (74,66 zł per capita). Na końcu zestawienia są również powiaty moniecki w woj. podlaskim (86,86 zł) oraz chełmski w woj. lubelskim (91,78 zł). Na Dolnym Śląsku trzy ostatnie miejsca należą do powiatu z siedzibą w Kamiennej Górze, Lwówku Śląskim i Górze.

Pełna lista powiatów Dolnego Śląska (na początku miejsce w ogólnopolskim zestawieniu)

8. Wrocław 375,99 zł
12. Lubin 347,92 zł
16. Wrocławski 339,20 zł
23. Polkowice 314,99 zł
34. Głogowski 283,23 zł
61. Legnica 251,31 zł
68. Zgorzelecki 243,33 zł
86. Oławski 228,60 zł
88. Jelenia Góra 227,70 zł
100. Wałbrzych 208,41 zł

107. Trzebnicki 203,76 zł
110. Średzki 201,93 zł
121. Oleśnicki 192,77 zł
127. Bolesławiecki 189,18 zł
130. Świdnica 186,34 zł
143. Wołowski 182,53 zł
153. Legnicki 180,30 zł
160. Wałbrzychski 178,89 zł
171. Jeleniogórski 172,88 zł
177. Strzeliński 170,25 zł
194. Lubański 164,61 zł
196. Dzierżoniowski 163,98 zł
200. Milicki 163,22 zł

222. Złotoryjski 157,45 zł
226. Kłodzki 155,99 zł
228. Jaworski 154,20 zł
229. Ząbkowicki 154,04 zł
239. Kamiennogórski 150,46 zł

306. Lwówecki 129,24 zł
324. Górowski 123,43 zł

Ranking powiatów w Polsce [pełna lista]