Liderzy projektów WBO 2016 oraz miejscy aktywiści, dzieląc się problemami, które napotkali w toku kolejnych edycji budżetu partycypacyjnego, doszli do wspólnych, konstruktywnych wniosków. W wyniku spotkania i owocnej dyskusji, wypracowali list do władz miasta, w którym proponują szereg zmian.
Liderzy WBO 2016 podpisani pod listem do władz miasta
Spotkanie, które odbyło się 22.10.2016 w Tajnych Kompletach, doprowadziło do wymiany myśli i doświadczeń pomiędzy kilkunastoma liderami projektów budżetu obywatelskiego z różnych progów i różnych rejonów Wrocławia. Obecni byli przedstawiciele inicjatyw osiedlowych i ogólnomiejskich, tegorocznej i poprzednich edycji WBO – wszyscy jednak zgodzili się w kwestiach kluczowych, między innymi: konieczności przemyślenia zasad głosowania, roli miasta w promocji budżetu czy usprawnienia współpracy z liderami.
„Większość z nas w procesie WBO bierze udział od początku i widzi potrzebę zmian obranej formuły, by przynosiła lepsze efekty i powodowała większą satysfakcję zarówno u zgłaszających projekty, jak i u mieszkańców Wrocławia” – czytamy w liście. Liderzy przedstawili miastu osiem punktów, z których każdy zawiera opis rozpoznanego problemu i propozycję jego rozwiązania. Listę otwiera kwestia promocji WBO wśród mieszkańców Wrocławia, a raczej – braku dostatecznie rozbudowanej, powszechnej akcji promocyjnej informującej wrocławian o tym, czym jest budżet obywatelski, oraz w jaki sposób i kiedy mogą oddać swój głos. Niestety, wielu mieszkańców naszego miasta nadal nie podejmuje się wziąć udziału w tej inicjatywie, a ci, którzy się zdecydują – mają poważny problem z oddaniem ważnego głosu, jak pokazały to statystyki WBO 2016.
Z promocją wiążą się także zasady głosowania – liderzy proponują zdecydowanie zwiększyć liczbę punktów wyborczych, a jednocześnie – scedować na miasto odpowiedzialność za faktyczne zbieranie głosów. Dzięki temu, wiele kontrowersji wokół zbierania głosów – między innymi udziału dzieci w wieku szkolnym i młodzieży – zostałoby skutecznie wyeliminowanych. „Takie rozwiązanie – piszą aktywiści – może przynieść szereg pozytywnych skutków, m.in. zwiększenie frekwencji podczas głosowania na WBO, zmniejszenie obaw mieszkańców dotyczących przekazywania swoich danych osobowych i lepsze zabezpieczenie tych danych.
Liderzy zwracają w piśmie uwagę także na potrzebę zmiany formuły konsultacji projektów tak, aby były one jak najbardziej rzetelne i efektywne. Z pewnością wypłynie to nie tylko na uniknięcie wielu problemów na etapie ewentualnej ich realizacji w przyszłości, ale również – na poprawę jakości samych poddawanych pod głosowanie pomysłów. Kolejne kwestie poddawane pod rozwagę, to podział miasta na rejony czy stworzenie mikroprojektów do 50 tys.
Budżet partycypacyjny to z pewnością bardzo istotna inicjatywa miasta, pozwalająca wpływać mieszkańcom na kształt i jakość przestrzeni, w której żyją na co dzień. Jak pokazują to kolejne edycje, wyzwala pomysły, potrzeby i działania wielu obywateli. Z pewnością jednak z realizacją Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego wiążą się różne problemy, o których warto rozmawiać i które warto rozwiązywać w toku kolejnych lat. Przykład brany z innych miast także może być wart uwagi – w najnowszym, listopadowym numerze Wroclife zapraszamy do lektury artykułu jednego z inicjatorów spotkania liderów, w którym pokazane są zasady działania budżetu partycypacyjnego w różnych polskich miastach.
Treść listu:
Wrocław, dn. 23.10.2016
Sz.P. Bartłomiej Świerczewski
Dyrektor Biura ds. Partycypacji Społecznej
we Wrocławiu
Szanowny Panie,
W dniu 22.10.2016 r. odbyło się spotkanie liderów WBO i wrocławskich społeczników. Spotkanie służyło lepszemu poznaniu się, wymianie doświadczeń oraz rozmowie na temat obecnego kształtu Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego i zaproponowaniu zmian do przyszłorocznej edycji. Większość z nas w procesie WBO bierze udział od początku i widzi potrzebę zmian obranej formuły, by przynosiła lepsze efekty i powodowała większą satysfakcję zarówno u zgłaszających projekty, jak i u mieszkańców Wrocławia. Oczywiście nie zawsze da się znaleźć złoty środek – mamy świadomość, że np. kwestia udziału szkół
w WBO jest trudna do rozwiązania – ale trzeba do tego dążyć. W wyniku przeprowadzonej dyskusji doszliśmy do kilku wspólnych wniosków, prosimy o przyjrzenie się wymienionym zagadnieniom i rozważenie następujących propozycji:
1) położenie większego nacisku na promocję budżetu partycypacyjnego w całym mieście (np. wielkoformatowe plakaty na przystankach MPK; zaznaczamy, że inicjatywę wydarzenia organizowanego przez BPS w tym roku przed Barem Barbara oceniamy in plus, ale powinno się ono odbyć przed głosowaniem, a nie wtedy, kiedy liderzy projektów rejonowych są zajęci promowaniem inicjatyw na swoich osiedlach)
2) wnosimy o zwiększenie liczby oficjalnych punktów głosowania w mieście – 13 czy 14 punktów to zdecydowanie za mało (proponujemy np. 70 punktów z możliwością osobistego głosowania w obiektach użyteczności publicznej, nie tylko biblioteki i Centra Obsługi Mieszkańca, ale też np. domy kultury, szkoły, galerie handlowe, siedziby Rad Osiedla + np. 30 punktów mobilnych obsadzonych przeszkolonymi wolontariuszami) – biorąc pod uwagę przykłady z innych miast, nie jest to liczba, z którą magistrat nie mógłby się uporać,
a sądzimy, że takie rozwiązanie może przynieść szereg pozytywnych skutków, m.in. zwiększenie frekwencji podczas głosowania na WBO, zmniejszenie obaw mieszkańców dotyczących przekazywania swoich danych osobowych i lepsze zabezpieczenie tych danych.
Uważamy, że rolą lidera docelowo powinno być zajmowanie się wyłącznie promocją projektów, a zaproponowana przez nas organizacja głosowania WBO pozwoliłaby przenieść ciężar zbierania głosów z liderów na Miasto.
Przy założeniu dużego zagęszczenia oficjalnych punktów do głosowania w mieście i braku możliwości samodzielnego drukowania kart do głosowania – byłyby wydawane tylko
w oficjalnych punktach WBO po okazaniu dokumentu tożsamości (z powodzeniem jest to realizowane w innych miastach) – można by wyeliminować przypadki np. zbierania głosów przez dzieci.
3) zmiana formuły konsultacji z liderami po pierwszej weryfikacji projektów – ponieważ cieszą się one małą popularnością wśród mieszkańców i niewiele z nich wynika (obecni na nich urzędnicy zwykle nie mają wiedzy na temat poszczególnych projektów i niewiele mogą pomóc, wyjaśnić; jest to dla nas zrozumiałe, gdyż liczba projektów jest ogromna) – proponujemy indywidualne konsultacje w urzędzie z osobą weryfikującą; przy notce na temat weryfikacji projektu udostępnianej na stronie internetowej powinna się ponadto znaleźć adnotacja, która z komórek urzędu opiniowała dany projekt, by łatwiej i szybciej można było dotrzeć z pytaniami na temat zmian potrzebnych w projekcie do uzyskania weryfikacji pozytywnej. Proces opiniowania powinien być jak najbardziej obiektywny
i transparentny. Przychylamy się również do pomysłu opiniowania projektów zgłaszanych do WBO przez Rady Osiedla, jednak nie może to być opinia przesądzająca.
4) dążenie do polepszania jakości zgłaszanych projektów, a nie zwiększania ich liczebności – liczba zgłaszanych projektów jest bardzo duża, co powoduje zmniejszenie czasu na ich rzetelną weryfikację, dlatego można by się zastanowić nad rozwiązaniami takimi jak:
– przesunięcie ramowego kalendarza WBO – wcześniejsze składanie projektów przez liderów, by urzędnicy mieli więcej czasu na przyjrzenie się im. Sądzimy też, że okres między ogłoszeniem zamkniętej listy projektów, która będzie poddana pod głosowanie, a startem głosowania jest zbyt krótki (w tym roku był to 15.09 – Sesja Rady Miejskiej – i odpowiednio 30.09).
– wyeliminowanie projektów, które się dublują – pozostawienie ich na liście powoduje niepotrzebne rozproszenie głosów – urzędnicy powinni eliminować takie sytuacje poprzez np. wysłanie informacji do liderów i skontaktowanie ze sobą liderów podobnych projektów.
– powrót do wymogu z 2013 r., gdzie składany projekt musiał mieć poparcie grupy mieszkańców – konieczność uzyskania przez lidera poparcia np. 15 osób to wyjście
z pomysłem do mieszkańców, wzrost aktywizacji liderów, dyskusja nad kształtem projektu,
a co za tym idzie szansa na naturalną selekcję propozycji nieprzemyślanych i zwiększenie jakości projektów. Z drugiej strony nie jest to bariera, która mogłaby zniechęcić lidera do działań, jeśli naprawdę uważa swoją inicjatywę za dobrą i potrzebną.
5) potrzeba ponownego zastanowienia się nad kształtem podziału miasta na rejony – należałoby rozważyć taki podział (lub zasady podziału środków w ramach rejonów), aby również małe osiedla miały wyrównane szanse na realizację swoich projektów; obecny podział nie spełnia tej roli.
6) stworzenie dodatkowego progu dla mikroprojektów, np. do 50 tys. zł – mniejsze inicjatywy zazwyczaj są dla mieszkańców mniej atrakcyjne niż bardziej złożone i „droższe” projekty, natomiast są też bardzo potrzebne. Wprowadzenie dodatkowej kategorii spowodowałoby, że np. wyrównanie nawierzchni chodnika nie musiałoby konkurować ze stworzeniem siłowni na świeżym powietrzu.
7) konieczne jest zwiększenie tempa realizowanych projektów, gdyż czynnikiem najbardziej motywującym mieszkańców do głosowania w latach kolejnych jest efekt głosowania zeszłorocznego (przykładowo do tej pory tylko 21 z 79 projektów wybranych
w głosowaniu WBO 2015 zostało zrealizowanych, niedokończone pozostały też 3 projekty
z roku 2014 – dane ze strony wroclaw.pl/wbo). Prezydent R. Dutkiewicz deklarował
w mediach sukcesywny wzrost budżetu WBO w kolejnych latach, jednak wraz ze wzrostem budżetu powinno nastąpić zwiększenie środków na obsługę projektów przez jednostki merytoryczne odpowiedzialne za ich realizację.
8) jeśli przyszłoroczny budżet będzie uwzględniał udział projektów szkolnych, prosimy
o jeszcze większe uczulenie liderów i dyrekcji na aspekty zbierania głosów
i odpowiedzialności za dane osobowe. By budżet nie ulegał wypaczeniu, konieczne jest wyeliminowanie praktyk polegających na rywalizacji klas w ilości zebranych głosów czy podnoszeniu dzieciom ocen ze sprawowania w zamian za przyniesione do szkoły głosy. Zdecydowanie popieramy działania zmierzające do włączenia młodych wrocławian
w działania obywatelskie i osiedlowe, jednak uważamy, że nie wszystkie stosowane dotychczas metody promowania projektów pokazują dzieciom, co jest długofalowym celem procesu WBO.
Liderzy WBO podpisani pod listem do władz miasta
