Wrocław od lat jest stolicą idei wprowadzenia w wyborach do Sejmu jednomandatowych okręgów wyborczych. Zorganizowana przez Ruch JOW konferencja po raz kolejny zgromadziła blisko sto osób zainteresowanych tą tematyką.
Twórcą Ruchu jest śp. prof. Jerzy Przystawa. Już na początku lat 90. zauważył, że polski parlamentaryzm jest jedynie cieniem tego, czym mógłby być, gdyby tylko zmienić sposób wybierania posłów. Dzisiejsze rządzące tym zasady są nie tylko dla wielu nieczytelne, ale też sprawiają, że posłowie de facto nie odpowiadają przed swoimi wyborcami, a jedynie przed kierownictwami partii, które pozwalają im kandydować. To właśnie aparaty partyjne decydują nie tylko o tym, na którym miejscu dany kandydat zostanie umieszczony na liście wyborczej, ale też mają możliwość zablokowania kandydowania każdemu, kto w ich ocenie nie gwarantuje pełnej lojalności. To sprzeczne z gwarantowanym konstytucyjnie prawem do kandydowania dla wszystkich obywateli.
W listopadowej konferencji wzięli udział naukowcy, samorządowcy oraz członkowie Ruchu na rzecz JOW, który zrzesza zarówno organizacje, jak i zwykłych obywateli.
Pierwszy zabrał głos doktor Wojciech Kaźmierczak, który tytułem wprowadzenia przypomniał postać profesora Jerzego Przystawy w 6. rocznicę Jego śmierci, przedstawił skrótowo Jego spostrzeżenia dotyczące patologii polskiej demokracji (mierni kandydaci, wadliwa struktura państwa, brak odpowiedzialności posłów przed wyborcami, rządy koalicyjne) oraz postulat wprowadzenia do polskiej debaty publicznej tematyki ustrojowej ordynacji większościowej JOW w wyborach do Sejmu.
Doktor Ryszard Balicki, konstytucjonalista, w swoim wystąpieniu rozważał regulacje prawa wyborczego do parlamentu w ujęciu konstytucyjnym. Wyraził też wątpliwości dotyczące interpretacji znaczeń terminów zawartych w Konstytucji oraz ograniczeń czynnego i biernego prawa wyborczego (np. wiek kandydatów i wyborców, narodowość – w wyborach samorządowych, wielkość i kształt okręgów wyborczych).
Z dynamiczną prezentacją „Piramida uwodzenia III RP” wystąpił Jerzy Karwelis, autor książki „Trzeci sort”. Przedstawił mechanizmy działania partii politycznych w Polsce, przyczyny wojny polsko-polskiej i podział elektoratu ze względu na stosunek do plemion partyjnych i wyborów.
Doktor Wojciech Błasiak odpowiadając na pytanie o przyczyny politycznej korupcji, wskazał na brak bezpośredniej zależności polityków od wyborców w ordynacji proporcjonalnej i mieszanej (poparcie wyborców jest mało istotne). Skutkuje to poczuciem wyższości w stosunku do reszty społeczeństwa klasy politycznej oraz jej bezkarności.
Prof. dr hab. Antoni Kamiński omówił genezę wprowadzenia ordynacji proporcjonalnej oraz wskazał na skutki jej funkcjonowania (niewydolna administracja, niesprawny wymiar sprawiedliwości, niewłaściwy kierunek zmian prawa wyborczego) w realiach III RP – państwa dysfunkcjonalnego, kierowanego przez związki łowców posad – jak określił partie polityczne.
fot. Małgorzata Pawlak
Przybyły ze Szwajcarii profesor Mirosław Matyja krytycznie odniósł się do zapisów w Konstytucji RP dotyczących demokracji bezpośredniej. Mimo że formalnie zarówno referenda, jak i obywatelskie inicjatywy ustawodawcze są konstytucyjnie gwarantowane, to szczegółowe przepisy wprowadzane przez partyjny parlament ograniczają lub wręcz uniemożliwiają ich skuteczne przeprowadzenie.
O potrzebie deglomeracji centralnych instytucji publicznych mówił Piotr Trudnowski – przedstawiciel Klubu Jagiellońskiego.
Tę część konferencji zamknęła prezentacja profesora Tomasza Kaźmierskiego, który przedstawił sposób funkcjonowania samorządów w Polsce i w Wielkiej Brytanii, kładąc nacisk na różnice między odbieraniem przez wyborców reprezentantów wybranych w JOW, a tych, którzy otrzymali mandat w ordynacji mieszanej (efekt Zombie).
W drugiej części konferencji zorganizowano panel samorządowy, w którym wzięli udział Patryk Hałaczkiewicz, senator Jarosław Obremski, radny Sejmiku Województwa Lubuskiego Łukasz Mejza, wiceprezydent Zgierza Bohdan Bączak i burmistrz Siechnic Milan Ušák.
W konferencji wziął również udział wicemarszałek Sejmu RP Stanisław Tyszka. Więcej na www.jow.pl
Małgorzata Pawlak
Artur Heliak
