Kontynuujemy alfabet Wrocławia. Dziś kolejne niezwykłe miejsca wyznaczane przez litery.
J jak Jatki
Dawniej Stare Jatki były uliczką, na której były dwa rzędy sklepów rzeźniczych. Początki tego miejsca sięgają czasów księcia Bolesława Rogatki z połowy XIII wieku. Do 1843 roku jatki były własnością cechu rzeźników. W tym miejscu znajdowały się 42 drewniane jednokondygnacyjne budynki.
W XIV wieku drewniane zabudowania zastąpiono murowanymi kamieniczkami z kramami zajmującymi przyziemie budynków. W kolejnych stuleciach budynki zyskiwały kolejne kondygnacje. W kamienicach mieszkali głównie rzeźnicy, czeladnicy i służba. Podczas II wojny światowej Stare Jatki w znacznej części zostały zniszczone. Od lat 50. XX wieku części parterowe budynków przeznaczono na małe sklepiki, a na wyższych kondygnacjach pomieszczenia połączono, tworząc mieszkania. Dziś jest to urokliwa uliczka z artystycznymi sklepikami a historię miejsca przypomina pomnik „Ku czci Zwierząt Rzeźnych”.
K jak Krasnale
Od 2005 roku systematycznie rośnie ich liczba, są w kluczowych miejscach miasta. Początki mody na krasnale można odnaleźć w działaniach antykomunistycznym, które polegały na rysowaniu krasnali na zamalowanych farbą przez władze PRL-u napisów i haseł antysocjalistycznych. W drugiej połowie lat 80. krasnale powróciły wraz z działalnością ruchu „Pomarańczowej Alternatywy”. Dziś figurki krasnali są nieodłącznym elementem promocji miasta.
L jak lasy
Do wrocławskich lasów można zaliczyć las Kuźnicki, Leśnicki, Mokrzański, Oporowski (najmniejszy ok. 9,36 ha), Osobowicki, Pilczycki, Rakowiecki, Ratyński, Rędziński (który jest największy – 407,58 ha), Sołtysowicki, Starachociński, Wojnowski i Zakrzowski. Większość obszarów leśnych jest komunalna lub państwowa. Na terenie miasta niewiele lasów należy do osób prywatnych. Stanowią istotne dobro ekologiczne i przyrodnicze, tworzą podstawową cześć ciągów przyrodniczych w mieście. Z innymi terenami zielonymi (np. parkami) tworzą większe ekosystemy.
M jak Mosty
We Wrocławiu jest 118 mostów (w tym 27 kładek). Czerwony most Piaskowy jest na miejscu najstarszego tego typu obiektu w mieście. Dzięki niemu można dostać się na Wyspę Piasek, a dalej na północ mostami Młyńskimi. Natomiast najdłuższym żelbetowym mostem podwieszanym w Polsce i w naszym mieście jest most Rędziński (odcinek wiszący w powietrzu ma 512 m). Jest to też największy most w Polsce podwieszany tylko na jednym pylonie. Ma 122 metry wysokości, a przeprawa ma 612 metrów długości. Most Grunwaldzki i Zwierzyniecki są chyba najczęściej fotografowane, nie ma co się dziwić, gdyż są prawdziwymi ozdobami miasta. Często zapomina się o malutkim (15,7 m. długości) mostku św. Macieja, który łączy Stare Miasto z wyspą Tamka. Natomiast najbardziej romantycznym mostem jest most Tumski. I tak można mówić o Wrocławiu opisując most za mostem…
N jak Niebieskie tramwaje
„Mkną po szynach niebieskie tramwaje przez wrocławskich ulic sto” – nieśmiertelny wers „Wrocławskiej piosenki” jest hymnem chyba całego miasta. Pierwsze nagranie tej piosenki zarejestrowano 7 marca 1952 roku, w którym śpiewała Wiktoria Zającówna. Następnie Maria Koterbska przyjęła ją do swojego repertuaru.
O jak Ossolineum
Siedzibą Zakładu Narodowego był Lwów, gdzie sprowadzono wiedeńskie zbiory J.M. Ossolińskiego, jak i kolekcję Henryka Lubomirskiego z Przeworska. Zgromadzono niezwykle bogate i różnorodne kolekcje grafik, rysunków, malarstwa, rzeźby czy rzemiosła artystycznego. Jak również zbiory biblioteczne i kolekcję broni. Zbiory Ossolineum regularnie się powiększały dzięki darom, zakupom i depozytom. Wojenna zawierucha i przesunięcie granic Polski spowodowały rozproszenie zbiorów Zakładu. W 1945 Ossolineum zostało przeniesione do Wrocławia. W zbiorach bibliotecznych znajdują się starodruki m.in. takie jak „De revolutionibus…” Mikołaja Kopernika z 1543 roku czy „Pieśni” Jana Kochanowskiego z 1586 roku i rękopisy m.in. „Pan Tadeusz” z 1834 Adama Mickiewicza.
P jak Powódź
Powódź tysiąclecia nawiedziła Europę Środkową w lipcu 1997 roku. Na Dolnym Śląsku wylały wówczas wody Odry i jej dopływów Bobru, Bystrzycy, Kaczawy, Nysy Kłodzkiej, Oławy Ślęzy i Widawy i innych. Wody powodziowe Odry wdarły się na teren miasta 12 lipca 1997 roku, ustąpiły 6 sierpnia. Pod wodą znalazło się 40% powierzchni miasta. Wody rzek zalały i podtopiły 2583 budynków mieszkalnych. Skutki powodzi były odczuwane przez długi czas.
R jak Ratusz
Ratusz z 66-metrową wieżą jest charakterystycznym symbolem miasta. Jest niezwykłym gotyckim zabytkiem świeckiej architektury. Powstawał w kilku etapach na przestrzeni około 250 lat do końca XVI wieku. Ratusz był siedzibą władz miejskich i tutejszego sądownictwa. Około 1368 roku na wieży budynku uruchomiono zegar, którego dzwon godzinowy zachował się do dziś. W XV wieku ratusz otrzymał kształt, który w dużej mierze przetrwał do dziś. Nadano mu bardziej reprezentacyjny charakter. W 1580 roku uruchomiono zegar na elewacji wschodniej. Od początku XIX wieku Ratusz ulegał degradacji, z czasem miejscy radni przenieśli się do wybudowanego nieopodal Nowego Ratusza. Dopiero na przełomie wieków rozpoczęto prace rekonstruktorskie. W latach 30. XX wieku przeprowadzono liczne remonty wewnątrz obiektu, ale również wówczas usunięto znajdujące się w pobliżu budynku budy handlowe. Ratusz w czasie drugiej wojny światowej został znacznie uszkodzony. W okresie powojennym prowadzono prace mające na celu przywrócenie dawnego blasku budynku. W jego podziemiach działa do dzisiaj Piwnica Świdnicka, jeden z najstarszych w Europie lokali gastronomicznych.
S jak Sępolno
Założeniem Sępolna było stworzenie „miasta ogrodu”, w 1924 roku stało się dzielnicą Wrocławia. Osiedle to stanowią wielorodzinne dwukondygnacyjne domy szeregowe, a także 4- lub 6-mieszkaniowe domy wolno stojące oraz kilka domów jednorodzinnych. Sępolno ma powierzchnię 100 hektarów, gdzie 70% powierzchni stanowi zabudowa i przydomowe ogródki, pozostały obszar to ulice i parki i inna zieleń publiczna. Charakterystyczną cechą tego osiedla jest jego układ. Zabudowania, ulice i ogrody osiedla widziane pod pewnym kątem z lotu ptaka, z kierunku północno-wschodniego, przypominają kształtem wielkiego orła (śląskiego). Otwarte pozostaje pytanie czy dziś możliwe są równie pomysłowe i zielone przestrzenie do życia.
T jak Tamka
Malutka wyspa w pobliżu Starego Miasta. Zwana jest też wyspą Świętego Macieja. W XIII wieku znajdowały się tu młyny założone przez zakon Krzyżowców. W latach na początku XX wieku zbudowano łączący wyspę z południowym brzegiem Odry żelazny most św. Macieja.
U jak Uniwersytet
Starania jezuitów doprowadziły do założenia we Wrocławiu dwuwydziałowego Uniwersytetu Leopoldyńskiego w 1709 roku. Z czasem (1811 roku) został przekształcony w uniwersytet państwowy. W XIX wieku na uczelni pojawiają się światowej sławy uczeni i przyszli nobliści.Obecnie na uczelnistudiuje blisko 25,6 tysięcy studentów. Uniwersytet oferuje studia na ponad 90 kierunkach studiów I stopnia i ponad 100 kierunków studiów II stopnia.
Zarówno turyści i mieszkańcy Wrocławia przechodząc obok gmachu głównego są oczarowani formą budynku. Budowę obecnie zabytkowej części uniwersytetu rozpoczęto w 1728 roku. Barokowy budynek z charakterystyczną wieżą jest wspaniałą ozdobą brzegów Odry. Zachodnie skrzydło budynku skrywa niezwykłe sale. Wizytówką uczelni jest Aula Leopoldina, jest to główne reprezentacyjne pomieszczenie. Barokowe zdobienia onieśmielają odwiedzających. Malowidło na suficie przedstawia poświęcenie uczelni Matce Boskiej. Wzrok przyciągają rzeźby Leopolda I na tronie i obok niego personifikacje Roztropności i Zapobiegliwości. Nad audytorium odnajdziemy ogromny fresk przedstawiający apoteozę Mądrości Bożej. Pozostałe malowidła przedstawiają osoby z rodziny cesarskiej, wielkich uczonych lub personifikacje ówczesnych nauk i sztuk.
W jak WUWA
Wystawa mieszkania i miejsca pracy (niem. Wohnungs- und Werkraumausstellung) była zorganizowana w 1929 roku w pobliżu parku Szczytnickiego oraz na terenach targowych przylegających do Hali Stulecia. W czasie tego wydarzenia zaprezentowano 32 budynki mieszkalne modelowe domy jednorodzinne wolno stojące, bliźniacze i szeregowe. Przedstawiono również budynki wielorodzinne, jak również rozebrane po wystawie przykładowe biura i gospodarstwo rolne. Wiele budynków przetrwało zawieruchę wojenną. Wiele z nich jest obecnie w rękach prywatnych, w niektóre przekształcono na hotel a inne na przedszkole. Każdy kto jest spragniony architektury modernizmu powinien systematycznie odwiedzać tereny WUWA.
Z jak ZOO
Wrocławskie ZOO otwarto 10 lipca 1865 roku. Jest najstarszym na obecnych ziemiach polskich ogrodem zoologicznym w Polsce. Atrakcją zoo są nie tylko wspaniałe zwierzęta ale również przedwojenna architektura. W 2014 roku otwarto kompleks Afrykarium – pierwszy taki w Polsce. Warto wspomnieć, że jest to najliczniej odwiedzająca atrakcja turystyczna Polski.
