{"id":1530021,"date":"2021-11-20T08:00:00","date_gmt":"2021-11-20T07:00:00","guid":{"rendered":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/?p=1530021"},"modified":"2021-11-20T09:02:08","modified_gmt":"2021-11-20T08:02:08","slug":"wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/","title":{"rendered":"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu"},"content":{"rendered":"\n

Modernizm – architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego. Znale\u017ali go zar\u00f3wno w doskonale wyeksponowanych, wa\u017cnych dla administracji miasta obiektach, jak i w kameralnych, u\u017cytkowych budynkach \u2013 domach wielo- i jednorodzinnych, mieszkaniach i… szko\u0142ach.<\/h2>\n\n\n\n

Przeczytaj poprzednie odcinki cyklu \u201cWroc\u0142awskie ARCHistorie\u201d<\/a><\/strong><\/p>\n\n\n\n

Ma\u0142y cz\u0142owiek<\/h3>\n\n\n\n

Malarz i scenograf Oskar Schlemmer, wyk\u0142adowca w Kr\u00f3lewskiej Akademii Sztuki i Rzemios\u0142a Artystycznego we Wroc\u0142awiu, og\u0142osi\u0142 w 1921 roku, \u017ce \u201eBauhaus zajmuje si\u0119 budowaniem zupe\u0142nie czego\u015b innego, ni\u017c mo\u017cna by si\u0119 spodziewa\u0107 \u2013 buduje cz\u0142owieka\u201d[1]. Krytyk sztuki Adolf Behne poszed\u0142 jeszcze dalej i wychodz\u0105c w swych rozwa\u017caniach od analizy siedziby uczelni w Dessau, sformu\u0142owa\u0142 swoiste motto architekt\u00f3w zwi\u0105zanych z Bauhausem: <\/p>\n\n\n\n

\u201e(…) punktem wyj\u015bcia, a jednocze\u015bnie celem nowego kierunku w budownictwie jest nowy typ cz\u0142owieka i nowa relacja cz\u0142owieka ze \u015bwiatem. Nowe materia\u0142y, nowe konstrukcje, nowe techniki s\u0105 wa\u017cne i trzeba o nich dyskutowa\u0107, obserwowa\u0107 je i bada\u0107. S\u0105 jednak zawsze tylko \u015brodkiem do osi\u0105gni\u0119cia celu, a najwy\u017cszym, ostatecznym celem jest cz\u0142owiek\u201d[2].<\/p><\/blockquote>\n\n\n\n

Konsekwencj\u0105 tych teorii jest szko\u0142a projektowania architektury mieszkaniowej, kt\u00f3ra koncentruje si\u0119 na prawdziwych i niezbywalnych potrzebach przysz\u0142ych u\u017cytkownik\u00f3w. Ale nie tylko mieszkaniowej. Architekci i teoretycy architektury dostrzegaj\u0105 te potrzeby r\u00f3wnie\u017c w budownictwie szkolnym. Szko\u0142y podstawowe, \u015brednie, przedszkola \u2013 ich forma, ustawienie sal, odpowiednie o\u015bwietlenie i funkcjonalno\u015b\u0107 pomieszcze\u0144 staj\u0105 si\u0119 wa\u017cnym czynnikiem kszta\u0142towania m\u0142odego cz\u0142owieka, jego zmys\u0142u estetycznego oraz sposobu postrzegania otaczaj\u0105cej go przestrzeni. <\/p>\n\n\n\n

Na kanwie osi\u0105gni\u0119\u0107 architektury mieszkaniowej, rodzi si\u0119 nowy nurt architektury szkolnej: prostej i funkcjonalnej w formie, opracowanej z trosk\u0105 o komfort nauki i zdrowie uczni\u00f3w, z zielonymi terenami s\u0142u\u017c\u0105cymi zaj\u0119ciom sportowym i rekreacji. Na architektur\u0119 budynk\u00f3w szkolnych wp\u0142yw maj\u0105 r\u00f3wnie\u017c innowacje i zmiany w szkolnictwie, m. in. \u201eodej\u015bcie od \u015bcis\u0142ego nauczania typu wyk\u0142adowego, wprowadzenie pracy w grupach, urz\u0105dzenie pomieszcze\u0144 do zaj\u0119\u0107 przedmiotowych oraz wzrost znaczenia zaj\u0119\u0107 sportowych i lekcji na wolnym powietrzu\u201d[3].<\/p>\n\n\n\n

Poligon do\u015bwiadczalny<\/h3>\n\n\n\n

\u201eW latach dwudziestych XX wieku Wroc\u0142aw sta\u0142 si\u0119 poligonem do\u015bwiadczalnym dla nowocze\u015bnie my\u015bl\u0105cych architekt\u00f3w \u2013 pisze dr Jadwiga Urbanik w znakomitej monografii \u201eWUWA 1929-2019. Wroc\u0142awska wystawa Werkbundu\u201d[4]. <\/p>\n\n\n\n

Pionierem w tej dziedzinie by\u0142 Hans Poelzig \u2013 jedna z najwybitniejszych osobowo\u015bci \u017cycia kulturalnego we Wroc\u0142awiu i wizjoner, kt\u00f3ry zrewolucjonizowa\u0142 spos\u00f3b my\u015blenia o architekturze i sztukach u\u017cytkowych. W 1903 roku Hans Poelzig zosta\u0142 dyrektorem Kr\u00f3lewskiej Szko\u0142y Sztuki i Rzemios\u0142a Artystycznego, przemianowanej w 1911 roku na Kr\u00f3lewsk\u0105 Akademi\u0119. W prowadzonej przez siebie uczelni wprowadzi\u0142 reformy, dzi\u0119ki kt\u00f3rym wesz\u0142a ona w sw\u00f3j z\u0142oty okres.<\/p>\n\n\n\n

\u201ePoelzig (\u2026) wprowadzi\u0142 we Wroc\u0142awiu projektowanie bez przygotowania. Studenci musieli rozwi\u0105za\u0107 zadany temat w ci\u0105gu kilku godzin. Wymaga\u0142 ca\u0142kowitej samodzielno\u015bci i by\u0142 przeciwny jakiemukolwiek na\u015bladownictwu. By\u0142 zwolennikiem \u201edzie\u0142a ca\u0142o\u015bciowego\u201d (Gesamtkunstwerk), b\u0119d\u0105cego wynikiem wsp\u00f3\u0142pracy tw\u00f3rc\u00f3w z r\u00f3\u017cnych dziedzin sztuki, dla kt\u00f3rych architektura jest matk\u0105 ca\u0142o\u015bci. We wroc\u0142awskiej Kr\u00f3lewskiej Szkole Sztuki ju\u017c u progu XX wieku wprowadzono metody nauczania stosowane 15 lat p\u00f3\u017aniej w Bauhausie \u2013 w Weimarze i Dessau\u201d. <\/p><\/blockquote>\n\n\n\n

Zapocz\u0105tkowane przez Poelziga reformy w systemie nauczania nie pozostaj\u0105 bez wp\u0142ywu na koncepcje architektoniczne nowych obiekt\u00f3w szkolnych.<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/a>
Dawna szko\u0142a ludowa przy ulicy K\u0142odnickiej, przekr\u00f3j i rysunek elewacji, autor nieznany, 1926 rok, zbiory Archiwum Budowlanego Wroc\u0142awia<\/em><\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Dawna szko\u0142a ludowa przy ulicy K\u0142odnickiej<\/h3>\n\n\n\n

We Wroc\u0142awiu pierwszym \u015bwiadectwem zmian zachodz\u0105cych w latach 20. jest nieistniej\u0105ca ju\u017c szko\u0142a ludowa przy ulicy K\u0142odnickiej. Zaprojektowany w 1926 roku budynek stanowi\u0142, razem z nieistniej\u0105cym ko\u015bcio\u0142em \u015bw. Jadwigi, \u00f3wczesne centrum modernistycznego osiedla Popowice. <\/p>\n\n\n\n

Nie znamy nazwiska architekta odpowiedzialnego za projekt, ale z zachowanych w Archiwum Budowlanym plan\u00f3w wynika, \u017ce mia\u0142 to by\u0107 zesp\u00f3\u0142 dw\u00f3ch symetrycznych, 3-kondygnacyjnych budynk\u00f3w, nakrytych dwuspadowym dachem i po\u0142\u0105czonych traktem bocznym mieszcz\u0105cym m. in. sal\u0119 gimnastyczn\u0105. W odr\u00f3\u017cnieniu od g\u0142\u00f3wnych budynk\u00f3w, sale gimnastyczn\u0105 nakryto p\u0142askim dachem, wykorzystywanym prawdopodobnie jako taras do zaj\u0119\u0107 na \u015bwie\u017cym powietrzu. <\/p>\n\n\n\n

Nowo\u015bci\u0105 by\u0142y r\u00f3wnie\u017c osobne dla dziewcz\u0105t i ch\u0142opc\u00f3w toalety. Szko\u0142a przy ulicy K\u0142odnickiej by\u0142a swoistym \u0142\u0105cznikiem mi\u0119dzy \u201estarym\u201d a \u201enowym\u201d. Wysokie, dwuspadowe dachy, pojedyncze okna ze szprosami i forma zewn\u0119trzna bry\u0142y nawi\u0105zywa\u0142y jeszcze do stylistyki ko\u0144ca XIX i pocz\u0105tku XX stulecia. Z kolei p\u0142aski dach s\u0142u\u017c\u0105cy jako taras, a przede wszystkim nowoczesne wn\u0119trza spe\u0142niaj\u0105ce g\u0142\u00f3wne za\u0142o\u017cenia reformy edukacyjnej oraz mo\u017cliwo\u015b\u0107 sportu i rekreacji na wolnym powietrzu by\u0142y ju\u017c zacz\u0105tkiem idei Neues Bauen.<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/a>
Nowe Gimnazjum \u015bw. Marii Magdaleny, aut. Max Schrimer,  Bernhard R\u00fchling i Hugo Althoff, elewacja zachodnia, 14 czerwca 1927 roku, \u015bwiat\u0142okopia, kredka, papier, zbiory Archiwum Budowlanego Wroc\u0142awia<\/em><\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

„Nowe” Gimnazjum \u015bw. Marii Magdaleny<\/h3>\n\n\n\n

Rozwin\u0105\u0142 je w pe\u0142ni kolejny budynek, tym razem usytuowany w bezpo\u015brednim s\u0105siedztwie Parku Szczytnickiego. To nowa siedziba presti\u017cowego Gimnazjum \u015bw. Marii Magdaleny, zlokalizowana przy ulicy Parkowej 18-26, gdzie obecnie mie\u015bci si\u0119 II Liceum Og\u00f3lnokszta\u0142c\u0105ce im. Piast\u00f3w \u015al\u0105skich. Pierwsze koncepcje pochodz\u0105 z 1927 roku, a ich autorami s\u0105 Max Schrimer i Bernhard R\u00fchling oraz miejski radca budowlany Hugo Althoff.  Po wyje\u017adzie Althoffa prace nad ostatecznym kszta\u0142tem budynku przej\u0105\u0142 jego nast\u0119pca Fritz Behrendt (znamy go z poprzedniego odcinka Wroc\u0142awskich ARCHistorii<\/a><\/span>), a gotowy obiekt oddano do u\u017cytku w 1930 roku.<\/p>\n\n\n\n

Now\u0105 siedzib\u0119 Gimnazjum \u015bw. Marii Magdaleny wzniesiono zgodnie z estetyk\u0105 Neues Bauen, zar\u00f3wno je\u015bli chodzi o uk\u0142ad przestrzenny i rozplanowanie wn\u0119trz, jak i form\u0119 zewn\u0119trzn\u0105 ca\u0142ego zespo\u0142u. Zosta\u0142 on zakomponowany na planie litery Z i sk\u0142ada si\u0119 z czteropi\u0119trowego gmachu g\u0142\u00f3wnego oraz dw\u00f3ch trzypi\u0119trowych skrzyde\u0142. Wszystkie budynki zosta\u0142y w pe\u0142ni poddane rygorom funkcjonalizmu \u2013 nie ma tu miejsca na zdobienia, detale czy akcentowanie podzia\u0142\u00f3w architektonicznych. Jedynymi \u201edekoracjami\u201d s\u0105 zr\u00f3\u017cnicowana forma i wielko\u015b\u0107 okien, smuk\u0142a i wieloboczna wie\u017cyczka zegarowa akcentuj\u0105ca fasad\u0119 oraz zaokr\u0105glenie skrzyd\u0142a po\u0142udniowego, nawi\u0105zuj\u0105ce do tak lubianego przez wroc\u0142awskich modernist\u00f3w motywu architektury okr\u0119towej.<\/p>\n\n\n\n

Budynek wzniesiono z ceg\u0142y licowanej naturalnym kamieniem. Wn\u0119trza wy\u0142o\u017cono ok\u0142adzin\u0105 kamienn\u0105, a w partiach klatek schodowych, toalet i natrysk\u00f3w p\u0142ytkami ceramicznymi. Istotnym elementem by\u0142y malowid\u0142a i freski w auli, wykonane przez malarza Alfreda Waltera. Wszystkie elewacje przeszklono, aby zapewni\u0107 maksimum \u015bwiat\u0142a s\u0142onecznego.<\/p>\n\n\n\n

W gmachu g\u0142\u00f3wnym umieszczono sale lekcyjne, pomieszczenia administracji szkolnej oraz sto\u0142\u00f3wk\u0119; w bocznym, po\u0142udniowym skrzydle sale do nauczania przedmiot\u00f3w przyrodniczych i rysunku oraz bibliotek\u0119; w p\u00f3\u0142nocnym, zwr\u00f3conym ku Odrze, urz\u0105dzono sal\u0119 gimnastyczn\u0105 i aul\u0119 z sal\u0105 muzyczn\u0105. Wyposa\u017cenie pomieszcze\u0144 lekcyjnych i zakres przedmiot\u00f3w wychodzi\u0142y daleko poza gimnazjalny program nauczania \u2013 na parterze p\u00f3\u0142nocnego skrzyd\u0142a znajdowa\u0142a si\u0119 sala do \u0107wicze\u0144 wio\u015blarskich, a na dachu szkolne obserwatorium astronomiczne z w\u0142asnym tarasem do obserwacji nieba!<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/a>
Przedszkole na wroc\u0142awskim osiedlu WUWA, aut. Paul Heim i Albert Kempter, 1929 rok, poczt\u00f3wka, zbiory Muzeum Architektury we Wroc\u0142awiu<\/em><\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Przedszkole na Wuwie<\/h3>\n\n\n\n

Kameralnym, ale wybitnym przyk\u0142adem nowego typu budownictwa szkolnego jest skromny budynek przedszkola na modelowym osiedlu WUWA<\/a><\/span>. W ramach wystawy zorganizowanej w 1929 roku przez \u015bl\u0105ski oddzia\u0142 Werkbundu architekci Paul Heim i Albert Kempter zaprojektowali przedszkole dla 60 dzieci. Usytuowany przy ulicy Zygmunta Wr\u00f3blewskiego 18 \u201epude\u0142kowy\u201d, parterowy budynek by\u0142 przedszkolem zupe\u0142nie nowego typu, opieraj\u0105cym sw\u00f3j program edukacyjny na niebywale w\u00f3wczas popularnej w ca\u0142ych Niemczech metodzie Montessori. My\u015bl pedagogiczna wyznaczy\u0142a kierunek dla koncepcji architektonicznej. <\/p>\n\n\n\n

Najwa\u017cniejszym komponentem planu przedszkola sta\u0142a si\u0119 centralnie usytuowana sala zabaw \u2013 najwi\u0119ksza przestrze\u0144 wewn\u0119trzna, bezpo\u015brednio skomunikowana z pi\u0119cioma mniejszymi salami do zaj\u0119\u0107 w grupach, o\u015bwietlona od g\u00f3ry przez \u015bwietlik umieszczony nad poziomem dachu. Z centralnej sali mo\u017cna by\u0142o wyj\u015b\u0107 bezpo\u015brednio do otaczaj\u0105cego budynek ogrodu. Pomieszczenia pomocnicze, sanitariaty, kuchnia i szatnia zosta\u0142y skupione wok\u00f3\u0142 holu wej\u015bciowego, stanowi\u0105cego niejako przedsionek dla g\u0142\u00f3wnej, po\u015bwi\u0119conej jedynie edukacji i zabawie cz\u0119\u015bci. Zielony teren wok\u00f3\u0142 przedszkola przeznaczony zosta\u0142 na plac zabaw, a wej\u015bcia do budynku zaakcentowano podcieniami.<\/p>\n\n\n\n

Oryginalny budynek przedszkola sp\u0142on\u0105\u0142 w 2006 roku, zaraz po tym, gdy rozpocz\u0119to starania o wpisanie go do rejestru zabytk\u00f3w… Na szcz\u0119\u015bcie uda\u0142o si\u0119 go odbudowa\u0107 z zachowaniem oryginalnych gabaryt\u00f3w i formy zewn\u0119trznej. Dzi\u015b ma tu sw\u0105 siedzib\u0119 Dolno\u015bl\u0105ska Okr\u0119gowa Izba Architekt\u00f3w RP.<\/p>\n\n\n\n

Zdj\u0119cie g\u0142\u00f3wne: Nowe Gimnazjum \u015bw. Marii Magdaleny, aut. Max Schrimer,  Bernhard R\u00fchling i Hugo Althoff, 1927 rok, stan obecny, fotografia, \u017ar\u00f3d\u0142o: polska-org<\/em><\/p>\n\n\n\n

\n\n\n\n

[1] Ca\u0142y \u015bwiat to Bauhaus<\/em>, folder wystawy, wyd. Muzeum Architektury we Wroc\u0142awiu, Wroc\u0142aw 2020<\/p>\n\n\n\n

[2] Ibidem<\/em><\/p>\n\n\n\n

[3 Beate St\u00f6rtkuhl, Budownictwo szkolne we Wroc\u0142awiu w latach 1918-1933<\/em>, [w:] Wroc\u0142awskie szko\u0142y. Historia i architektura, red. M. Zwierz, wyd. Muzeum Architektury we Wroc\u0142awiu, Wroc\u0142aw 2004, s. 221<\/p>\n\n\n\n

[4] Jadwiga Urbanik, WUWA 1929-2019. Wroc\u0142awska wystawa Werkbundu<\/em>, wyd. Muzeum Architektury we Wroc\u0142awiu, Wroc\u0142aw 2019, s. 9<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Modernizm – architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego. Znale\u017ali go zar\u00f3wno w doskonale wyeksponowanych, wa\u017cnych dla administracji miasta obiektach, jak i w kameralnych, u\u017cytkowych budynkach \u2013 domach wielo- […]<\/p>\n","protected":false},"author":111,"featured_media":1530025,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"off","_et_pb_old_content":"","_et_gb_content_width":""},"categories":[2910,6305],"tags":[433,430,4512,899,2440,7043],"yoast_head":"\nWroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"Modernizm - architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego.\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"pl_PL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Modernizm - architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego.\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"archiwum Wroclife.pl\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/WroclifePL\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2021-11-20T07:00:00+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2021-11-20T08:02:08+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-content\/uploads\/2021\/11\/Nowy-budynek-Gimnazjum-Marii-Magdaleny_1-scaled.jpeg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"1280\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"460\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:type\" content=\"image\/jpeg\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Marta Czy\u017c-Kaczor\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@wroclife\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@wroclife\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Napisane przez\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Marta Czy\u017c-Kaczor\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Szacowany czas czytania\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"7 minut\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\"},\"author\":{\"name\":\"Marta Czy\u017c-Kaczor\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/person\/05b6c700fc792042402a0231e2f9d2ca\"},\"headline\":\"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu\",\"datePublished\":\"2021-11-20T07:00:00+00:00\",\"dateModified\":\"2021-11-20T08:02:08+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\"},\"wordCount\":1577,\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#organization\"},\"keywords\":[\"architektura\",\"architektura modernistyczna\",\"architektura Wroc\u0142awia\",\"szko\u0142y\",\"szko\u0142y we Wroc\u0142awiu\",\"wroc\u0142awskie archistorie\"],\"articleSection\":[\"Wroclife poleca\",\"Wroc\u0142awskie ArcHistorie\"],\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\",\"url\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\",\"name\":\"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#website\"},\"datePublished\":\"2021-11-20T07:00:00+00:00\",\"dateModified\":\"2021-11-20T08:02:08+00:00\",\"description\":\"Modernizm - architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego.\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Strona g\u0142\u00f3wna\",\"item\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#website\",\"url\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/\",\"name\":\"archiwum Wroclife.pl\",\"description\":\"Wroc\u0142aw - wydarzenia, fakty, liczby, czas wolny, praca, kariera, nauka\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"},{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#organization\",\"name\":\"Wroclife sp. z o.o.\",\"url\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/\",\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/03\/wroclife_archiwum.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/03\/wroclife_archiwum.png\",\"width\":600,\"height\":150,\"caption\":\"Wroclife sp. z o.o.\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/logo\/image\/\"},\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/WroclifePL\",\"https:\/\/twitter.com\/wroclife\",\"https:\/\/www.instagram.com\/wroclife\/\",\"https:\/\/www.youtube.com\/channel\/UCAuqHueSXZX29Zh5BZhNXzw\"]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/person\/05b6c700fc792042402a0231e2f9d2ca\",\"name\":\"Marta Czy\u017c-Kaczor\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/person\/image\/\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/0d356bda27c553d6ea8935f0004abb81?s=96&d=mm&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/0d356bda27c553d6ea8935f0004abb81?s=96&d=mm&r=g\",\"caption\":\"Marta Czy\u017c-Kaczor\"},\"description\":\"Historyczka sztuki, dziennikarka, obserwatorka. Od kilku lat rzeczniczka prasowa Muzeum Architektury we Wroc\u0142awiu. Wsp\u00f3\u0142pracowa\u0142a z Gazet\u0105 Wyborcz\u0105 Wroc\u0142aw, magazynami Architektura-murator, Architektura&Biznes, ARCH, magazynem artystycznym FORMAT oraz redakcj\u0105 Kreatywny Wroc\u0142aw. Jej najwi\u0119ksz\u0105 pasj\u0105 (opr\u00f3cz architektury) jest kino i pies Chester.\",\"url\":\"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/author\/marta-czyz\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu","description":"Modernizm - architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego.","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu","og_description":"Modernizm - architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego.","og_url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/","og_site_name":"archiwum Wroclife.pl","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/WroclifePL","article_published_time":"2021-11-20T07:00:00+00:00","article_modified_time":"2021-11-20T08:02:08+00:00","og_image":[{"width":1280,"height":460,"url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-content\/uploads\/2021\/11\/Nowy-budynek-Gimnazjum-Marii-Magdaleny_1-scaled.jpeg","type":"image\/jpeg"}],"author":"Marta Czy\u017c-Kaczor","twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@wroclife","twitter_site":"@wroclife","twitter_misc":{"Napisane przez":"Marta Czy\u017c-Kaczor","Szacowany czas czytania":"7 minut"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#article","isPartOf":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/"},"author":{"name":"Marta Czy\u017c-Kaczor","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/person\/05b6c700fc792042402a0231e2f9d2ca"},"headline":"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu","datePublished":"2021-11-20T07:00:00+00:00","dateModified":"2021-11-20T08:02:08+00:00","mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/"},"wordCount":1577,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#organization"},"keywords":["architektura","architektura modernistyczna","architektura Wroc\u0142awia","szko\u0142y","szko\u0142y we Wroc\u0142awiu","wroc\u0142awskie archistorie"],"articleSection":["Wroclife poleca","Wroc\u0142awskie ArcHistorie"],"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/","url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/","name":"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu","isPartOf":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#website"},"datePublished":"2021-11-20T07:00:00+00:00","dateModified":"2021-11-20T08:02:08+00:00","description":"Modernizm - architektoniczna rewolucja, kt\u00f3ra ogarn\u0119\u0142a ca\u0142y \u015bwiat w drugiej dekadzie XX wieku. Sytuacja polityczna, ekonomiczna i spo\u0142eczna by\u0142a katalizatorem zmian w architekturze, kt\u00f3rej tw\u00f3rcy zacz\u0119li szuka\u0107 nowego stylu, adekwatnego do post\u0119pu cywilizacyjnego i technologicznego.","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/wroclawskie-archistorie-wroclawskie-szkoly-w-dobie-modernizmu\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Strona g\u0142\u00f3wna","item":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Wroc\u0142awskie ARCHistorie \u2013 wroc\u0142awskie szko\u0142y w dobie modernizmu"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#website","url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/","name":"archiwum Wroclife.pl","description":"Wroc\u0142aw - wydarzenia, fakty, liczby, czas wolny, praca, kariera, nauka","publisher":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#organization","name":"Wroclife sp. z o.o.","url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/logo\/image\/","url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/03\/wroclife_archiwum.png","contentUrl":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/03\/wroclife_archiwum.png","width":600,"height":150,"caption":"Wroclife sp. z o.o."},"image":{"@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/logo\/image\/"},"sameAs":["https:\/\/www.facebook.com\/WroclifePL","https:\/\/twitter.com\/wroclife","https:\/\/www.instagram.com\/wroclife\/","https:\/\/www.youtube.com\/channel\/UCAuqHueSXZX29Zh5BZhNXzw"]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/person\/05b6c700fc792042402a0231e2f9d2ca","name":"Marta Czy\u017c-Kaczor","image":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/#\/schema\/person\/image\/","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/0d356bda27c553d6ea8935f0004abb81?s=96&d=mm&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/0d356bda27c553d6ea8935f0004abb81?s=96&d=mm&r=g","caption":"Marta Czy\u017c-Kaczor"},"description":"Historyczka sztuki, dziennikarka, obserwatorka. Od kilku lat rzeczniczka prasowa Muzeum Architektury we Wroc\u0142awiu. Wsp\u00f3\u0142pracowa\u0142a z Gazet\u0105 Wyborcz\u0105 Wroc\u0142aw, magazynami Architektura-murator, Architektura&Biznes, ARCH, magazynem artystycznym FORMAT oraz redakcj\u0105 Kreatywny Wroc\u0142aw. Jej najwi\u0119ksz\u0105 pasj\u0105 (opr\u00f3cz architektury) jest kino i pies Chester.","url":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/author\/marta-czyz\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1530021"}],"collection":[{"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/111"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1530021"}],"version-history":[{"count":6,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1530021\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1530136,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1530021\/revisions\/1530136"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1530025"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1530021"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1530021"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1530021"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}