{"id":1513383,"date":"2020-11-21T08:00:00","date_gmt":"2020-11-21T07:00:00","guid":{"rendered":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/?p=1513383"},"modified":"2020-11-21T09:10:54","modified_gmt":"2020-11-21T08:10:54","slug":"bauhaus-wroclaw","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/archiwum.wroclife.pl\/nasze-miasto\/wroclawskie-archistorie\/bauhaus-wroclaw\/","title":{"rendered":"Puk, puk, czy tu mieszka Bauhaus?"},"content":{"rendered":"\n
Miesi\u0105c temu, przy okazji otwarcia wystawy \u201eCa\u0142y \u015bwiat to Bauhaus\u201d we wroc\u0142awskim Muzeum Architektury, wpad\u0142a mi w r\u0119ce gra edukacyjna dla dzieci. Zbi\u00f3r prostych zagadek i \u0142amig\u0142\u00f3wek, zebranych pod has\u0142em \u201eCzy mieszka tu Bauhaus?\u201d, zach\u0119ca\u0142 najm\u0142odszych do bacznego przygl\u0105dania si\u0119 swojemu najbli\u017cszemu otoczeniu \u2013 szkole, osiedlu, podw\u00f3rku czy wreszcie mieszkaniu \u2013 i szukaniu w nim mniej lub bardziej bezpo\u015brednich nawi\u0105za\u0144 do idei Bauhausu. To mog\u0142o by\u0107 wszystko: uk\u0142ad pomieszcze\u0144 w domu czy mieszkaniu, rytm okien lub detal elewacji, albo spos\u00f3b zakomponowania zieleni na osiedlowym placu. Chodzi o to, by nauczy\u0107 si\u0119 patrze\u0107 i widzie\u0107. A to \u2013 jak sami wiemy \u2013 cz\u0119sto najtrudniejsze.<\/p>\n\n\n\n
Nie wiem, jak poradzi\u0142y sobie z t\u0105 gr\u0105 dzieci, ale ja poczu\u0142am si\u0119 zmotywowana. Pokusa, by zada\u0107 wroc\u0142awskiej architekturze pytanie: \u201epuk, puk, czy mieszka tu Bauhaus?\u201d okaza\u0142a si\u0119 zbyt silna, by z ni\u0105 walczy\u0107. A wi\u0119c, do dzie\u0142a \u2013 zapraszam na subiektywn\u0105 wycieczk\u0119 po Wroc\u0142awiu \u015bladami Bauhausu! <\/p>\n\n\n\n
Problem pojawia si\u0119 ju\u017c na pocz\u0105tku zadania. Bo czego w\u0142a\u015bciwie szukamy? Bauhaus to nie styl. Nie rozpoznamy go na podstawie sklepie\u0144, formy portalu, dekoracji rze\u017abiarskiej czy strzelisto\u015bci okien. To szko\u0142a my\u015blenia o architekturze i kszta\u0142towaniu przestrzeni jako o sztuce totalnej (Gesamtkunstwerk), \u0142\u0105cz\u0105cej w jedn\u0105 ca\u0142o\u015b\u0107 wszystkie jej dyscypliny \u2013 architektur\u0119, malarstwo, rzemios\u0142o, rze\u017abiarstwo i rzemios\u0142o artystyczne. <\/p>\n\n\n\n
To spos\u00f3b projektowania architektury oparty nie na kanonach czy \u015bci\u015ble okre\u015blonych proporcjach, a na prawdziwych i niezbywalnych potrzebach przysz\u0142ych u\u017cytkownik\u00f3w, takich jak dost\u0119p do \u015bwiat\u0142a, powietrza, zieleni i\u2026pi\u0119kna. To wreszcie nie dialog z przesz\u0142o\u015bci\u0105 i historycznymi formami, a wizja przysz\u0142o\u015bci. I to przysz\u0142o\u015bci, w kt\u00f3rej sztuka wi\u0105\u017ce si\u0119 z technik\u0105, a estetyka z funkcjonalizmem. <\/p>\n\n\n\n
Jak pisa\u0142 Walter Gropius, za\u0142o\u017cyciel Bauhausu:<\/p>\n\n\n\n
\u2013 Ka\u017cdy przedmiot jest okre\u015blony przez swoj\u0105 istot\u0119. Aby zaprojektowa\u0107 naczynie, fotel czy dom tak, by dobrze funkcjonowa\u0142, nale\u017cy najpierw zbada\u0107 jego istot\u0119, poniewa\u017c ma on ca\u0142kowicie s\u0142u\u017cy\u0107 wyznaczonemu celowi, tj. w spos\u00f3b praktyczny spe\u0142nia\u0107 swoje funkcje \u2013 by\u0107 trwa\u0142y, tani i pi\u0119kny<\/em>. <\/p>\n\n\n\n Funkcjonalno\u015b\u0107 b\u0119dzie zatem pierwszym kryterium, kt\u00f3re towarzyszy nam w szukaniu Bauhausu w architekturze Wroc\u0142awia. Drugim b\u0119dzie eksperyment. Dlaczego? Chyba trudno o cech\u0119, kt\u00f3ra \u0142\u0105czy\u0142aby silniej mi\u0119dzynarodowe \u015brodowisko architekt\u00f3w i artyst\u00f3w lat 20. XX wieku, ni\u017c ch\u0119\u0107 eksperymentowania. Eksperyment \u2013 z tworzywem, z form\u0105, z samym systemem pracy tw\u00f3rczej \u2013 by\u0142 ich \u015bwiadomym wyborem i elementem nie mniej wa\u017cnym ni\u017c edukacja i teoria. Panowa\u0142o powszechne przekonanie, \u017ce nowe idee, kt\u00f3re b\u0119d\u0105 mia\u0142y decyduj\u0105cy wp\u0142yw na przysz\u0142o\u015b\u0107, mog\u0105 zrodzi\u0107 si\u0119 tylko drog\u0105 eksperymentu. <\/p>\n\n\n\n Tak postawione zadanie \u2013 tropi\u0107 Bauhaus we wroc\u0142awskiej architekturze, kieruj\u0105c si\u0119 funkcjonalno\u015bci\u0105 formy budynku (budynk\u00f3w) i eksperymentalnym podej\u015bciem do tematu autora b\u0105d\u017a autor\u00f3w koncepcji \u2013 to w\u0142a\u015bciwie nokaut na starcie. Znam wiele funkcjonalnych budynk\u00f3w (i Wy te\u017c je znacie), kt\u00f3re z ideami tw\u00f3rc\u00f3w Bauhausu nie maj\u0105 nic wsp\u00f3lnego. Co gorsze, w naszym mie\u015bcie nie brak te\u017c architektonicznych eksperyment\u00f3w i to takich, kt\u00f3re woleliby\u015bmy, by si\u0119 nigdy nie wydarzy\u0142y. Zostaje wi\u0119c jeszcze jedna przes\u0142anka, kt\u00f3r\u0105 cz\u0119sto wstyd formu\u0142owa\u0107, a kt\u00f3ra nieustannie podsk\u00f3rnie pulsuje. Pi\u0119kno. <\/p>\n\n\n\n Architekci i arty\u015bci zwi\u0105zani z Bauhausem m\u00f3wi\u0105 niemal jednog\u0142o\u015bnie, \u017ce pi\u0119kno ma wynika\u0107 z formy. Innymi s\u0142owy, nie chodzi o to, by dzie\u0142o \u201eozdobi\u0107\u201d, ale by sama jego konstrukcja, materia\u0142 i jako\u015b\u0107 wykonania wzbudza\u0142y podziw. St\u0105d ogromna dba\u0142o\u015b\u0107 o rzemios\u0142o (w rozumieniu technicznych umiej\u0119tno\u015bci) i o tworzywo \u2013 by ponownie przywo\u0142a\u0107 Waltera Gropiusa \u2013 trwa\u0142e i pi\u0119kne. <\/p>\n\n\n\n